DOR, POR, και η σημασία τους στην επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και την απόκτηση ενός υγιούς παιδιού.
Η “διάλεκτος” της εξωσωματικής γονιμοποίησης ήδη αρκετά σύνθετη, εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες συντομογραφίες.
Σήμερα, με την ευκαιρία μίας επιστημονικής μελέτης που μόλις δημοσιεύτηκε, θα μιλήσουμε για το “DOR” before treatment, “POR” post retrieval και το πως αυτά συνδέονται με τη δυναμική μίας υγιούς κύησης.
DOR: Diminished Ovarian Reserve – Μειωμένο ωοθηκικό απόθεμα (πριν την έναρξη της θεραπείας) -Με λόγια απλά, μία γυναίκα να έχει λιγότερα ωάρια στις ωοθήκες της σε σύγκριση με άτομα της ίδιας ηλικίας .
POR: Poor Ovarian Response – Η αποτυχία να ανταποκριθεί η ωοθήκη επαρκώς στα τυπικά πρωτόκολλα και να “στρατολογηθούν” επαρκή ωοθυλάκια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή ωαρίων, ακύρωση ενός ή περισσότερων κύκλων και, συνολικά, σχετίζεται με σημαντικά μειωμένη πιθανότητα εγκυμοσύνης.
Όπως ίσως αντιλαμβάνεστε, η διαδικασία της σύλληψης και, εφόσον χρειαστεί βοήθεια, η επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης εξαρτώνται άμεσα από τη διαθεσιμότητα καλών/ ποιοτικών ωαρίων. Όσα δε περισσότερα ωάρια έχεις τόσο το καλύτερο γιατί στατιστικά μέσα σε αυτά τα “περισσότερα¨ θα υπάρχουν και κάποια που θα είναι καλά. Μπορεί όμως να συμβεί να έχεις πολλά και να είναι πολλά από αυτά “κακά”, και να έχεις 3 και να είναι καλά. Όπως μπορεί, να έχεις μορφολογικά = φαινομενικά καλά ωάρια και στη συνέχεια έμβρυα, αλλά το ενδομήτριο να κρύβει κάτι που κάνει την προσπάθεια να πάει στράφι. Και άλλες φορές να έχεις ένα δυο μόνο ωάρια, μορφολογικά κακά, που γονιμοποιούνται και γίνονται τελικά ένα υπέροχο μωράκι.
Στην επιστήμη μας όπως και αλλού, υπάρχει ο κανόνας και υπάρχουν και οι εξαιρέσεις του. Όμως, ειδικά στην επιστήμη μας αυτή, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το να χρησιμοποιούμε ιατρικά τεκμηριωμένες μεθόδους. Ότι κάνουμε και ότι λέμε και προτείνουμε ΠΡΕΠΕΙ να είναι Evidence Based. Για αποτελεσματικότητα αλλά και ασφάλεια. Πρέπει να ενημερώνουμε σωστά σύμφωνα με τα νέα δεδομένα ώστε ο ασθενής να μπορεί να αποφασίσει και αυτός με τη σειρά του σωστά για το μέλλον του.
Έλεγα χτες σε μία ασθενή μου πόσο έχω αλλάξει στη συμβουλευτική μου τα τελευταία πιο ώριμα επαγγελματικά χρόνια μου. Παραμένω εσωτερικά σούπερ αισιόδοξη και θα κάνω ειλικρινά ότι είναι ιατρικά αποδεκτό για να τα καταφέρουμε με τους ασθενείς μου. Ακόμα και στα πιο δύσκολα περιστατικά, παραμένω σούπερ αισιόδοξη γιατί γνωρίζω τις δυνατότητες μου. Όμως:
Απέναντι σε κάθε ασθενή πιστεύω πως πρέπει να μιλάμε με δεδομένα. Να μην είμαστε ούτε ύπερ-αισιόδοξοι ( πχ τα πράγματα να είναι πάρα πολύ δύσκολα κι εμείς να λέμε “μην ανησυχείς, όλα καλά” / ενώ δεν είναι), ούτε όμως και αρνητικοί και να δημιουργούμε φόβο (πχ ενώ μπορούμε να προσπαθήσουμε αξιοπρεπώς να οδηγούμαστε πχ σε δανεικά ωάρια λόγω φόβου και όχι ανάγκης). Πρέπει να μιλάμε με δεδομένα. Απλά και κατανοητά.
Και αυτή η νέα μελέτη για το DOR και POR μας έδωσε κάποια δεδομένα, που είναι αρκετά σημαντικά και αφορούν τις γυναίκες που δυστυχώς έχουν λιγότερα διαθέσιμα ωάρια για γονιμοποίηση.
Εάν με διαβάζετε, θα γνωρίζετε ήδη τι σημαίνει καλή / “κακή ποιότητα ωαρίων” – Μάλιστα, υπάρχει και μία προηγούμενη μελέτη που επίσης έχω μοιραστεί μαζί σας σχετικά με τον μειωμένο αριθμό ωαρίων και τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη γονιμότητα σας.
Στη νέα αυτή μελέτη που μόλις δημοσιεύτηκε στο πιο έγκυρο ιατρικό επιστημονικό περιοδικό για τη γονιμότητα Fertility & Sterility, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι επιστήμονες είναι συνοπτικά τα εξής ( σε ελεύθερη μετάφραση):
- Αθενείς DOR / POR που υποβάλλονται σε έναν πρώτο κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης φαίνεται πως εμφανίζουν παρόμοιο ποσοστό ανευπλοειδίας (χρωμοσωμικής ανωμαλίας) στις βλαστοκύστες τους σε σύγκριση με γυναίκες με τυπική ωοθηκική εφεδρεία και φυσιολογική απόκριση στη φαρμακευτική αγωγή, αντίστοιχα.
- Μόλις στις γυναίκες αυτές μεταφερθεί ένα ευπλοειδές (χρωμοσωμικά ομαλό) έμβρυο, η αναπτυξιακή του δυνατότητα να επιτύχει ζωντανό τοκετό δεν επηρεάζεται από τη διάγνωση DOR ή POR.
- Τα χαμηλά επίπεδα AMH και AFC πριν από τον κύκλο και οι παράμετροι απόκρισης των ωοθηκών δεν συσχετίστηκαν με αυξημένα ποσοστά ανευπλοειδίας.
- Το χαμηλότερο ποσοστό κύκλων χωρίς ευπλοειδές έμβρυο διαθέσιμο για μεταφορά σε ασθενείς με DOR και POR οφείλεται στον μειωμένο συνολικό αριθμό ωοκυττάρων/αναπτυσσόμενων εμβρύων και όχι λόγω των αυξημένων ποσοστών ανευπλοειδίας σε αυτές τις ομάδες.
Αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εξατομικευμένη παροχή συμβουλών σε κάθε ασθενή ξεχωριστά, σχετικά με την πρόγνωση της εξωσωματικής γονιμοποίησης όταν ο ασθενής αυτός έχει DOR/ POR.
Κλείνοντας, το δικό μου σχόλιο είναι το εξής:
Σίγουρα, όσα περισσότερα ωάρια τόσο το καλύτερο. Όσα όμως ωάρια και αν έχεις, πολλά ή λίγα, προτεραιότητα σου πρέπει να είναι η ποιότητα τους και τι μπορείς εσύ να κάνεις σε μοριακό επίπεδο για να τη βελτιώσεις. Με αυτό το πιστεύω μου δημιουργήθηκε το αρκετά δημοφιλές “3 μήνες για πιο υγιή ωάρια και σπέρμα: το εντατικό πρόγραμμα ενίσχυσης της γονιμότητας”
Θα χαρώ να βοηθήσω κι εσάς να γίνετε γονείς.
Να είστε καλά,
Χαρούλα