Εξωσωματική Γονιμοποίηση, Φάρμακα Διέγερσης των Ωοθηκών και Καρκίνος του Μαστού: Νέα Δεδομένα
Δύο είναι οι μεγαλύτερες αγωνίες κάθε γυναίκας που υποβάλλεται σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Η πρώτη με διαφορά είναι το εάν θα είναι η θεραπεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης “πραγματικά” αποτελεσματική, δηλαδή εάν η γυναίκα θα φέρει στον κόσμο ένα υγιές παιδί. Και το δεύτερο, εάν θα είναι, μετά το πέρας των θεραπειών, και η ίδια ως γυναίκα, πολύ περισσότερο πλέον ως μητέρα, υγιής, δηλαδή εάν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία της από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης, ή από την ίδια τη διαδικασία.
Σήμερα θα ασχοληθώ με το δεύτερο, στα πλαίσια των αποτελεσμάτων της πλέον πρόσφατης μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Association for Cancer Epidemiology Cancer Research του, Biomarkers & Prevention σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων γονιμότητας.
Στόχος της μελέτης να εκτιμήσει το συνολικό ρίσκο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε βάθος χρόνου 30 ετών, ένα αρκετά σημαντικό χρονικό διάστημα. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως η ΟΡΘΗ χρήση των φαρμάκων γονιμότητας δεν αυξάνει το συνολικό κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, με εξαίρεση όμως τις γυναίκες εκείνες που είχαν λάβει τη φαρμακευτική ουσία Κιτρική Κλομιφαίνη (Clomid, Serpafar) για δώδεκα ή περισσότερους κύκλους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό πως, από προηγούμενες και μάλιστα πολύ παλαιότερες μελέτες, θεωρείται ασφαλής η χρήση κιτρικής κλομιφαίνης έως και 6 φορές. Οι επιστήμονες λοιπόν που ηγήθηκαν της μεγάλης και μακροχρόνιας αυτής έρευνας είναι καθησυχαστικοί:
“Η ΣΩΣΤΗ χρήση των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην εξωσωματική γονιμοποίηση δε φαίνεται να οδηγεί στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.”
Ένα μικρό υποσύνολο των γυναικών είχε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο, λόγω της εκτεταμένης χρήσης των φαρμάκων γονιμότητας, αλλά είναι άγνωστο, δηλαδή δε μπορεί να ειπωθεί με σιγουριά, αν αυτός ο αυξημένος κίνδυνος προέρχεται από την καθαυτή χρήση των φαρμάκων ή από άλλους, ανεξάρτητους με τα φάρμακα; παράγοντες, που όμως σχετίζονται με την υπογονιμότητα της κάθε γυναίκας.
Και πάλι στο σημείο αυτό πρέπει και θέλω να σημειώσω το εξής. Από προηγούμενες, παλιότερες μελέτες γνωρίζουμε ότι, γυναίκες οι οποίες πάσχουν από υπογονιμότητα, και οι οποίες, παρά το γεγονός οτι έχουν υποβληθεί σε επιτυχημένους από πλευράς διαδικασιών κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης αλλά δεν έχουν καταφέρει να μείνουν έγκυες και να τεκνοποιήσουν, βρίσκονται στη κατηγορία αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου και χρειάζονται πιο αυστηρό follow up και ετήσιους προληπτικούς ελέγχους.
Βέβαια, για να αναπαράγω τα λόγια ενός καθηγητή μου στην Αγγλία, σχεδόν δεκαπέντε χρόνια πίσω, όταν ακόμα και ως φοιτήτρια με “έκαιγε” το θέμα αυτό, που πάντα τον “ακούω” σαν να μου είπε τα λόγια αυτά εχθές: ” Κάθε γυναίκα οφείλει να πραγματοποιεί ένα σωστό έλεγχο βάση των δεδομένων της υγείας της σε ετήσια βάση. Πόσο περισσότερο μια γυναίκα που έχει υποβληθεί σε θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης με πολλαπλή φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών. Και να σου πω κάτι ακόμα, τις περισσότερες φορές, ακριβώς επειδή οι γυναίκες αυτές είναι πιο ευαισθητοποιημένες/ φοβισμένες και ελέγχονται πιο συχνά ή δεν αμελούν τον ετήσιο έλεγχο τους, εάν κάτι προκείψει, μπορεί να αντιμετωπισθεί στα πρώτα στάδια, (πρώτα ο Θεός λέω εγώ) με επιτυχία.”
Στα ίδια πάνω κάτω συμπεράσματα οδηγούνται και οι επικεφαλείς της μελέτης. Οι οποίοι σαφώς και αναφέρονται σε ένα περιοριστικό για τη μελέτη γεγονός: οι γυναίκες οι οποίες ανέπτυξαν καρκίνο του μαστού ήταν κατά μέσο όρο μόλις 53 ετών, ήταν δηλαδή σχετικά “νέες” από την άποψη ότι καρκίνος του μαστού μπορεί να αναπτυχθεί και σε μια γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας.
Σύμφωνα λοιπόν με τη Λουίζ Brinton, PhD, MPH, επικεφαλή του Τομέα Ορμονικής και Αναπαραγωγικής Επιδημιολογίας στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου στην Bethesda : “Λαμβάνοντας υπόψη τις υψηλές δόσεις των φαρμάκων που ελήφθησαν από τις γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη και την έλλειψη των μεγάλων αυξήσεων του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού για πολλά χρόνια μετά την έκθεση, οι γυναίκες που έχουν εκτεθεί στα φάρμακα της εξωσωματικής γονιμοποίησης πρέπει να καθησυχάσουν από αυτά τα ευρήματα. Ωστόσο, επειδή οι γυναίκες στη μελέτη, οι οποίες ανέπτυξαν καρκίνο του μαστού ήταν κατά μέσο όρο μόλις 53 ετών, η οποία θεωρείται σχετικά νεαρή ηλικία εμφάνισης καρκίνου του μαστού, τονίζουμε τη σημασία της συνεχούς παρακολούθησης των γυναικών που έχουν εκτεθεί σε φάρμακα γονιμότητας. Επίσης πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι η αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού που αφορά ένα μικρό υποσύνολο των γυναικών, θα μπορούσε να σχετίζεται με την επίμονη (αθεράπευτη να πω εγώ) υπογονιμότητα και όχι από τη χρήση των φαρμάκων εξωσωματικής γονιμοποίησης”.
Σε κάθε περίπτωση θεωρώ πως οι παρακάτω είναι οι χρυσοί κανόνες για οποιαδήποτε γυναίκα υποβάλλεται σε εξωσωματική γονιμοποίηση με ή χωρίς φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών:
1) Λεπτομερής λήψη του ιατρικού ιστορικού κάθε γυναίκας και διενέργεια όλων των απαραίτητων εξετάσεων σε επίπεδο πρόληψης, ανεξάρτητα από τις εξετάσεις που απαιτούνται λόγω της διάγνωσης της υπογονιμότητας.
2) Στοχευμένος βάση ηλικίας και ιατρικού ιστορικού έλεγχος του μαστού.
3) Εξατομίκευση του πρωτοκόλλου φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών, σύμφωνα με τα ιατρικά δεδομένα αλλά και την ηλικία της γυναίκας. Πιστέψτε με, η σωστή φαρμακευτική εταιρία με κοινωνική ευθύνη, κάνει οτι μπορεί προκειμένου να εκπαιδεύσει σωστά του ιατρούς στην ορθή χρήση των φαρμάκων που διαθέτει.
4) Σεβασμός στη φυσιολογία της γυναίκας χωριστά και ξεκάθαρα χρονικά πλαίσια αντιμετώπισης της υπογονιμότητας με γνώμονα την ασφάλεια της γυναίκας.
5) Σχεδιασμός ενός προσωπικού πλάνου ετήσιου προληπτικού ελέγχου στα χρόνια που ακολουθούν, ανεξάρτητα από το εάν η γυναίκα έχει τεκνοποιήσει ή όχι, και σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα εάν έχει μείνει σε ένα μόνο γιατρό ή έχει αλλάξει αρκετούς.
Γυρνώντας στα λόγια που είπα στο πρώτο άρθρο που έγραψα στο blog αυτό, που μάλιστα αυτός ήταν και ο λόγος που το δημιούργησα:
Πρόσεξε ΕΣΥ τον εαυτό σου. Κανείς άλλος δε θα το κάνει για εσένα. Διεκδίκησε οτι καλύτερο μπορείς σχετικά με την υγεία σου, μην αμελείς τον εαυτό σου και να εισαι συνεπής στον βασικό ετήσιο έλεγχο που ΑΞΊΖΕΙΣ.
Η εξέλιξη των διαθεσίμων θεραπειών εξωσωματικής γονιμοποίησης και τα ασφαλέστερα και ευκολότερα στη χρήση φάρμακα που έχουμε στη διάθεση μας, βοηθούν ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ζευγαριών να αποκτήσουν ένα παιδί. Η ασφάλεια όμως των θεραπειών αυτών προϋποθέτει την ορθή και ασφαλή χρήση των φαρμάκων, την εξατομίκευση της θεραπείας και το σωστό follow up των ασθενών. Συζητήστε με το γιατρό σας, ενημερωθείτε σωστά και πρώτα ο Θεός όλα θα πανε καλά.
Να είστε καλά,
Καλή Ανάσταση σε όλους,
Χαρούλα.
