Η ενέργεια είναι κώδικας. Και η αποκατάστασή της είναι διαδικασία. — Μέρος 2
Η χαμηλή ενέργεια δεν είναι ούτε αδυναμία χαρακτήρα, ούτε έλλειψη θέλησης. Δεν είναι κάτι που «πρέπει να ξεπεράσουμε» ή να πιέσουμε τον εαυτό μας να το αλλάξει. Είναι ένα μήνυμα από το ίδιο το σώμα. Ένας κώδικας. Όταν η ενέργεια μειώνεται, το σώμα δεν μας εγκαταλείπει. Αντίθετα, μας προστατεύει. Μετακινεί τη διαθέσιμη ισχύ εκεί όπου θεωρεί ότι χρειάζεται περισσότερο.
Αν υπάρχει φλεγμονή, άγχος, ανισορροπία στο μικροβίωμα ή εξάντληση του νευρικού συστήματος, το σώμα μεταφέρει την ενέργεια στην άμυνα — όχι στην παρουσία, στη σκέψη, στην επιθυμία ή στη δημιουργικότητα.
Θέλω λοιπόν να θυμάσαι πως δεν χρειάζεται απαραίτητα περισσότερη προσπάθεια.
Χρειάζεται ευθυγράμμιση του συστήματος: πώς παράγουμε ενέργεια, πώς τη διαχειριζόμαστε, πώς την εξοικονομούμε και πώς την ανακτούμε.
1. Μιτοχόνδρια — εκεί που παράγεται η ενέργεια
Η ενέργεια που νιώθουμε μέσα στην ημέρα δεν είναι αφηρημένη έννοια. Είναι χημεία. Το ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη) — το ενεργειακό νόμισμα του σώματος — παράγεται στα μιτοχόνδρια.
Όπως ανέφερα και στο πρώτο ποστ της σειράς, μόνο έχοντας ενέργεια ξεκινά η καθαρή σκέψη, η συγκέντρωση, η σωματική αντοχή, η επιθυμία, η αίσθηση της ζωτικότητας.
Όταν τα μιτοχόνδρια επιβαρύνονται από συνεχές stress, ασταθή γλυκόζη, φτωχή οξυγόνωση ή έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών, το σώμα δεν «πέφτει» — αλλάζει λειτουργία. Μπαίνει σε εξοικονόμηση.
Η υποστήριξη των μιτοχονδρίων ξεκινά από τα βασικά: κίνηση νωρίς μέσα στη μέρα για να αυξηθεί η οξυγόνωση των ιστών. Σταθερά γεύματα με πρωτεΐνη, λαχανικά και καλά λιπαρά, ώστε η γλυκόζη — και άρα η ενέργεια — να μην ανεβαίνει και πέφτει απότομα.
Πρωινό φυσικό φως, έστω και για 5 λεπτά, ώστε το σώμα να γνωρίζει ότι «ημέρα ξεκίνησε» και να ενεργοποιήσει τον μιτοχονδριακό ρυθμό. Και στοχευμένες παύσεις μέσα στη μέρα, όχι μόνο για ξεκούραση, αλλά για να δοθεί στο νευρικό σύστημα η ευκαιρία να αποσύρει το «συναγερμό» και να επιτρέψει στα κύτταρα να ανασυνθέσουν ενέργεια.
Εάν κάποιος επιλέξει συμπληρωματική υποστήριξη, τα στοιχεία με τη μεγαλύτερη τεκμηρίωση για την παραγωγή ATP και την προστασία των μιτοχονδρίων είναι το Συνένζυμο CoQ10, η L-Carnitine, το NAC, τα Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα και το μαγνήσιο (glycinate ή malate). Δεν δίνουν “ενέργεια”. Ενισχύουν την ικανότητα του κυττάρου να παράγει ενέργεια.
2. Μικροβίωμα — η “κρυφή οικονομία” της ενέργειας
Το μικροβίωμα είναι ένα οικοσύστημα. Θα μιλάμε αρκετά συχνά για αυτό. Και όπως κάθε οικοσύστημα, όταν χάνει την ισορροπία του, χρειάζεται πόρους για να τη διατηρήσει. Εάν η ενέργεια πηγαίνει στην άμυνα του εντέρου, δεν μένει διαθέσιμη για την υπόλοιπη ζωή.
Μέσα από την εξειδίκευση μου στο μικροβίωμα και την ανάλυση εντερικού μικροβιώματος στην εταιρεία και το ιατρείο μας με νέες τεχνολογίες ανάλυσης με ΑΙ με συνεργάτες μου στο Λονδίνο, θέλω να πω πως η ενίσχυση/ τροποποίηση του μικροβιώματος δεν γίνεται μόνο με περιορισμούς και «τέλειες δίαιτες», αλλά απαιτεί ποικιλία και σταθερότητα.
Ένα απλό σημείο εκκίνησης για εσένα που θες να κάνεις κάτι διαφορετικό είναι το: 1 ΝΕΟ λαχανικό την ημέρα. Όχι περισσότερα. Όχι καταναγκασμός. Μόνο ποικιλία. Ένα διαφορετικό είδος ίνας = ένα διαφορετικό είδος ωφέλιμου βακτηρίου. Εφόσον δεν υπάρχει σχετική αντένδειη για ιατρικούς λόγους, μικρές ποσότητες τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση καθημερινά μπορούν να λειτουργήσουν σαν «εκκίνηση ισορροπίας»: λίγες κουταλιές λάχανο τουρσί, 2–4 κουταλιές kimchi, λίγο κεφίρ ή ζωντανό γιαούρτι (χωρίς ζάχαρη φυσικά) είναι αρκετά για αρχή. Η συνέπεια είναι πιο σημαντική από την ποσότητα.
Επίσης, όσον αφορά το μικροβίωα, το περπάτημα μετά τα γεύματα — ακόμα και για 10 λεπτά — έχει ισχυρή επίδραση στη γλυκόζη και συνεπώς στη φλεγμονή. Ενώ ένα γεύμα χωρίς οθόνη επιτρέπει πιο εύκολα στο νευρικό σύστημα να περάσει από κατάσταση «άμυνας» σε κατάσταση πέψης. Αυτά είναι τα μικρά σημεία όπου σταδιακά επιτρέπουν στην ενέργεια όχι μόνο να διατηρείται (κρυφή οικονομία) αλλά και να επιστρέφει.
3. Νευρικό σύστημα — η κατεύθυνση της ενέργειας
Το νευρικό σύστημα είναι αυτό που καθορίζει πού θα κατευθυνθεί η διαθέσιμη ενέργεια.
Όταν βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής, η ενέργεια μετακινείται αυτόματα προς την προστασία και σταθεροποίηση του οργανισμού — όχι προς τη σκέψη, την επιθυμία, τη σύνδεση ή τη δημιουργικότητα.
Όταν όμως το νευρικό σύστημα λάβει το σήμα ότι υπάρχει ασφάλεια, η ενέργεια επιστρέφει φυσικά στις λειτουργίες της ζωής: καθαρή παρουσία, συγκέντρωση, κατεύθυνση, libido, συναισθηματική διαθεσιμότητα.
Δεν είναι μόνο θέμα ψυχολογίας — είναι νευροβιολογία.
Υπάρχει σήμερα ισχυρή κλινική τεκμηρίωση ότι ήπιες παρεμβάσεις στην αναπνοή που αυξάνουν τον τόνο του πνευμονογαστρικού νεύρου (vagal tone) μπορούν να μετατοπίσουν το νευρικό σύστημα από κατάσταση επιφυλακής σε κατάσταση ρύθμισης (regulated state). Αυτό αντανακλάται στη μεταβλητότητα καρδιακού ρυθμού (HRV), έναν από τους πλέον αξιόπιστους δείκτες ανθεκτικότητας.
Και εδώ βρίσκεται η ουσία:
Δεν επιδιώκουμε απλά να «ηρεμήσουμε». Επιδιώκουμε να ρυθμίσουμε.
Να αυξήσουμε τη χωρητικότητα του συστήματος, ώστε να μπορούμε να βιώνουμε ένταση χωρίς να χανόμαστε μέσα της.
4. Κύκλοι δράσης & ανάκτησης — η αναγέννηση της ενέργειας
Η ενέργεια δεν παράγεται συνεχόμενα. Παράγεται σε κύκλους. Όταν κινούμαστε από δραστηριότητα σε δραστηριότητα χωρίς παύση, το σώμα μένει σε συναγερμό και «καίει» ενέργεια πιο γρήγορα από όσο μπορεί να τη δημιουργήσει. Η αλλαγή δεν αφορά μόνο το να “ξεκουραζόμαστε περισσότερο”. Βρίσκεται και στο πότε ξεκουραζόμαστε.
Μια μικρή παύση 2–5 λεπτών ανάμεσα σε περιόδους συγκέντρωσης είναι αρκετή για να αλλάξει την καθαρότητα του μυαλού και τη διάρκεια της ενέργειας. Η ενέργεια δεν τελειώνει μόνο επειδή «κουραστήκαμε». Τελειώνει όταν δεν της δίνουμε χώρο να ανασυντεθεί.
Και μια σημαντική ερώτηση για εσένα:
Αν αύριο είχες 20% περισσότερη ενέργεια, πού θα την τοποθετούσες πρώτα;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δείχνει το σημείο από όπου μπορεί να ξεκινήσει η δική σου μεταμόρφωση.
Αυτό είναι το Intelligent Wellness™.
